Nhiệm vụ và chức năng của máy đo chuẩn liều

Ngày 16/03/2023

  1. Máy đo chuẩn liều phóng xạ và nhiệm vụ

Máy đo chuẩn liều là một thiết bị được sử dụng trong các trung tâm Y học Hạt nhân với nhiệm vụ chính là đo liều phóng xạ dùng cho bệnh nhân theo chỉ định của bác sĩ. Máy đo chuẩn liều thường được cấu thành bởi ba bộ phận chính là buồng ion hoá, màn hình hiển thị và phụ kiện hỗ trợ. Máy hiệu chuẩn liều hoạt động trên một phạm vi đo hoạt độ rất rộng lên đến hàng trăm gigabecquerels (lên đến hàng chục Ci) tuỳ theo yêu cầu sử dụng của cơ sở.

  1. Buồng ion hoá

Buồng ion hóa là một dụng cụ được chế tạo để đo số lượng ion trong môi trường. Buồng thường bao gồm một vỏ bọc chứa đầy khí giữa hai điện cực dẫn (cực dương và cực âm). Khi khí giữa các điện cực bị ion hóa bằng bất kỳ phương tiện nào, chẳng hạn như tia gamma hoặc tia bức xạ khác, các ion và các điện tử phân ly di chuyển đến các điện cực có cực tính đối diện, do đó tạo ra một dòng điện ion hóa có thể đo được. Trong buồng có thể đặt một hiệu điện thế có phạm vi rộng từ vài vôn đến nhiều kilôvôn giữa các điện cực tùy thuộc vào ứng dụng để tăng giá trị số đếm giúp nâng cao dải đo và độ chính xác. Buồng ion hóa được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp hạt nhân vì chúng cung cấp một đầu ra tỷ lệ với liều phóng xạ.

  1. Màn hình hiển thị

Để nhận biết được giá trị của liều phóng xạ, máy đo chuẩn liều phóng xạ thường đi kèm với một màn hình hiển thị giá trị liều, tuỳ vào nhu cầu sử dụng của bệnh viện mà màn hình có thể sử dụng là màn hình cảm ứng – giúp dễ dàng thay đổi lựa chọn ngay tại khu vực đo hoặc màn hình PC – giúp dễ dàng quan sát cũng như cách biệt với khu vực phóng xạ. Màn hình sẽ bao gồm phần mềm điều khiển với các chức năng chính như hiển thị giá trị hoạt độ, thay đổi đồng vị phóng xạ, tự hiệu chuẩn máy, kiểm tra độ chính xác và tuyến tính …. Giá trị đo của nguồn phóng xạ sẽ được hiển thị và cập nhật nhanh chóng từ 1-2 giây tuỳ theo hoạt độ nguồn

  1. Phụ kiện

Đi kèm với máy đo chuẩn liều phóng xạ thường sẽ cần 3 phụ kiện để máy hoạt động chính xác bao gồm: 

a) Nguồn chuẩn

Thông thường, nguồn chuẩn sẽ có từ 1-3 nguồn, mỗi nguồn sẽ có một hoạt độ và phổ năng lượng phóng xạ khác nhau. Việc sử dụng nhiều nguồn để chuẩn máy giúp cho máy có độ chính xác với phổ phóng xạ rộng hơn so với việc dùng 1 nguồn,  Đồng thời mỗi ứng dụng sẽ yêu cầu nguồn phóng xạ khác nhau nhằm mô phỏng chính xác nhất phổ phóng xạ của đồng vị đo.

b) Ống bảo vệ giếng đo

Là thiết bị dạng ống được làm từ vật liệu Plexiglas với nhiệm vụ tránh việc phóng xạ nhiễm bẩn trong lòng buồng ion hoá. Thông thường máy sẽ đi kèm 1 sản phẩm này, tuy vậy khuyến cáo nên mua thêm 1 sản phẩm để thay thế trong trường hợp nhiễm bẩn xảy ra

c) Khay đựng nguồn

Là thiết bị dạng giỏ mới nhiệm vụ chính là đặt nguồn phóng xạ vào buồng đo mà không tiếp xúc trực tiếp tay. Sản phẩm phù hợp cho lọ thể tích tối đa 30 ml cũng như cho kim tiêm chứa dcpx.